We investeren in economische veerkracht en doen dit in regionaal verband
In het coalitieakkoord is de ambitie uitgesproken te investeren in de economische veerkracht van onze stad. Dat is goed voor onze ondernemers, onze economie en de banenontwikkeling in de stad. Om richting te geven aan de economische koers van onze stad zijn we in 2018 gestart met het opstellen van een economische visie. Met ondernemers en andere partners zijn gesprekken gevoerd, in werkbezoeken is input opgehaald en met de gemeenteraad heeft een gedachtewisseling plaatsgevonden over de inhoud en het proces voor een economische visie.
Al in 2016 heeft de gemeente Nijmegen, in samenwerking met de gemeente Arnhem en de provincie Gelderland, een bestuursakkoord gesloten waarin voor de komende 10 jaar afspraken zijn gemaakt over regionale investeringen om de ruimtelijk-economische ontwikkeling te versterken. Er zijn gezamenlijke ambities en goed gekozen programmalijnen geformuleerd, gericht op onze sterke punten: economische ontwikkeling en innovatie op de terreinen Health, Energy & High Tech en de betreffende campuslocaties, de bruisende binnensteden van Arnhem en Nijmegen en slimme duurzaamheid. In de periode 2016-2018 is in totaal ruim € 191 miljoen geïnvesteerd, zowel door de regionale overheden als door bedrijven en instellingen.
Clusters Health & High Tech als economische motor van Nijmegen en regio
In de periode 2013-2018 zien we op en rond de campuslocaties een groei van 2500 banen en 96 nieuwe bedrijfsvestigingen. We zetten in op een integrale en meerjarige aanpak van alle betrokken partners, waarmee we de clusters Health & High Tech blijvend versterken als economische motor van Nijmegen en regio. In 2017-2018 hebben we samen met onze partners het plan van aanpak 'Versterken economische kracht Health & High Tech' opgesteld en zijn we gestart met de uitvoering. Dit plan bouwt voort op de acties die we in de afgelopen periode met de Economische Innovatie Agenda 2020 en de Investeringsagenda Stedelijk Netwerk Arnhem-Nijmegen hebben ingezet. In 2018 zijn de vijf economische speerpunten benoemd binnen de clusters Health & High Tech:
Drug Discovery & Development, Healthy Brains, Digital Health, RF Technology en Chip Integration. Ook is de realisatie van het Chip Integration Technology Centre voorbereid, is een start gemaakt met de ruimtelijk- economische ontwikkelstrategie van de Campus Nijmegen en hebben we samen met onze partners gewerkt aan een start-up en scale-up landschap op het gebied van Health & High High Tech, onder andere via Briskr, Mercator Launch, Rockstart en StartUp Nijmegen.
Verbeterde dienstverlening aan bedrijven
De accountmanagers hebben in 2018 veelvuldig (pro)actief contact met bedrijven gehad en zijn er veel werkbezoeken afgelegd. Ook via het Ondernemerspunt hebben ondernemers ons goed weten te vinden.
In 2018 is besloten het team van accountmanagers structureel uit te gaan breiden. Hiervoor is een plan van aanpak opgesteld, waarmee we inzetten op versterking van de samenwerking met het Ondernemerspunt, het accountmanagement en de marketing van Nijmegen.
Toenemend belang logistiek en havens
We werken samen met het Logistiek expertisecentrum regio Nijmegen aan de uitvoering van concrete projecten voor ondernemers, onderwijs en overheid. Bedrijventerreinen Westkanaaldijk (TPN-West) en de Noord- en Oostkanaalhavens vormen een grote multifunctionele binnenhaven. Ook in 2018 zetten we in op het stimuleren van watergebonden bedrijvigheid in de havens. Dit is één van de leidende thema’s in de op te stellen gebiedsvisie voor TPN-West. In 2018 is door de bedrijvenvereniging besloten een onderzoek te starten om de havens beter op de kaart te zetten. Samen werken we er aan om havens beter zichtbaar maken, binnen en buiten de gemeente. Een duurzame herontwikkeling met aandacht voor logistiek, energie, innovatie en werkgelegenheid staat daarbij voorop. Daarnaast gaat de ontwikkeling van de Railterminal Gelderland - gestart in 2018- voor een flinke logistieke impuls zorgen. Door de aanleg van de railterminal kunnen bedrijven straks kiezen om hun producten te vervoeren over de A15, de Waal of de Betuweroute. De combinatie van de drie modaliteiten weg, water en spoor maakt de provincie Gelderland aantrekkelijk voor logistieke bedrijven.
Circulaire economie
De regio Arnhem - Nijmegen is in 2018 uitgeroepen tot de beste circulaire regio van Nederland. We hebben de bedrijventerreinen Noord- en Oostkanaalhavens en Westkanaaldijk (TPN-West) geselecteerd als werklocatie voor het project ‘Weg met de wegwerpeconomie’. Het doel is een praktische aanpak te ontwikkelen voor toepassing van circulaire principes door bedrijven en hergebruik van grondstofstromen in het gebied. In nauwe afstemming met het programma Duurzaamheid werken we aan de regionale versnelling van de circulaire economie.
Vrijetijdseconomie in de lift
Ook in 2018 is de vrijetijdseconomie een groeimarkt en daarom belangrijk voor de aantrekkelijkheid, werkgelegenheid en de bestedingen in onze stad. We benutten kansen, onder andere door de samenwerking met partners als RBT-KAN, Huis voor de Binnenstad en kennisinstellingen. De lage waterstand in met name Rijn en Donau leverde ons dit jaar 157 meer cruiseschepen op dan in 2017. Deze schepen strandden letterlijk in Nijmegen. In totaal waren er nu 90.263 passagiers! Steeds meer mensen overnachtten in Nijmegen. De afgelopen 10 jaar is het aantal hotelbedden toegenomen met 560 bedden en 270 hotelkamers. De afgelopen 10 jaar is het aantal overnachtingen gegroeid met 78%.
Binnenstad&Winkelstructuur in verandering
De winkelleegstand zit op een acceptabel niveau. In 2018 zien we dat veel leegstaande panden een nieuwe bestemming hebben gekregen. Zo is het voormalige V&D-pand gevuld met nieuwe retailformules en een bijzonder horecaconcept. Ook in de ringstraten zijn leegstaande panden ingevuld met unieke concepten. Functies als horeca, evenementen en cultuur, die er voor zorgen dat het verblijf voor de bezoeker aangenamer wordt, nemen in de Binnenstad aan belang toe. We zetten in op het veranderingsproces dat gaande is en faciliteren dit. Buiten het stadscentrum kennen we een fijnmazig netwerk van buurt- en wijkwinkelcentra, zoals Dukenburg en Nijmegen-West. Nieuwe winkelontwikkelingen zijn er in Nijmegen-Noord met het Hof van Holland. Het bestemmingsplantraject voor de invulling van de locatie Ressen met een grote bouwmarkt is opgestart.
Meer banen, bedrijfsvestigingen en werklocaties
De aantrekkende economie zorgt voor veel positief nieuws. De werkgelegenheid is toegenomen met 3,1%. Dit betekent ruim 3000 banen erbij! Een flinke groeispurt na een vlakke ontwikkeling sinds 2013. Voor het eerst sinds 2011 telt Nijmegen weer meer dan 100.000 banen. De groei aan banen in 2018 is vooral te danken aan de zakelijke dienstverlening, de gezondheidszorg en de industrie. Maar eigenlijk valt het meest op dat de groei breed gedragen wordt. We zien ook een groei in het aantal vestigingen van bedrijven en instellingen in de stad. Van 2017 op 2018 groeit dit van 14575. naar 15550. (+ 870 vestigingen). De grote groei van met name de groep zzp-ers weerspiegelt de specialisaties van de Nijmeegse beroepsbevolking.
Ook is er veel gebouwd en geïnvesteerd in 2018. Nieuwe bedrijven vestigen zich en bestaande bedrijven investeren weer. In 2018 verkochten we 5,3 ha bedrijventerrein en was er sprake van een flinke dynamiek op de kantorenmarkt. De Nijmeegse kantorenmarkt is zich daarmee voor het tweede jaar op rij sterk aan herstellen. Dit is terug te zien in de leegstandscijfers: de leegstand in de kantorenmarkt is fors afgenomen van 11,3% naar 7,2 % per 1 januari 2019. Het beschikbare kantorenaanbod bedraagt begin 2019 48.000 m2 wat een daling betekent van 25 % ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Het herstel van de markt leidt tot een krapper aanbod in het centrum van Nijmegen.
Hogere uitstroom naar werk
In 2018 is een volledige uitstroom naar werk gerealiseerd voor 930 personen. Dit is meer dan we hadden verwacht, ook als we de extra verwachte uitstroom als gevolg van de uitvoering van het Masterplan terugdringen bijstandstekort meerekenen. Daarnaast plaatste WerkBedrijf 784 Nijmegenaren met een bijstandsuitkering op parttime werk. De hogere uitstroom is het gevolg van een aantrekkende economie en de actieve inzet van WerkBedrijf.
In 2018 is 178 keren een loonkostensubsidie ingezet en daarnaast is er ingezet op intensieve persoonlijke begeleiding van kandidaten. Er zijn gerichte arrangementen met werkgevers in de regio afgesloten. Er is jobcoaching ingezet, er zijn sollicitatietrainingen uitgevoerd en er is extra ingezet op het plaatsen van mensen met een beperking, het plaatsen van statushouders (118 plaatsingen op betaald werk in 2018 en 39 plaatsingen op een opleiding met studiefinanciering) en het begeleiden van jongeren naar school of werk.
In 2018 zijn daarnaast 290 Nijmegenaren actief geweest op een plek in de arbeidsmatige dagbesteding. Eind 2018 hadden 1.017 Nijmegenaren een SW-dienstverband bij WerkBedrijf. De toegevoegde waarde per SW-medewerker was in 2018 € 7.291. Dit laatste is lager dan de oorspronkelijke doelstelling en hoger dan het resultaat in 2017 (€ 7.127).
Start van de ontwikkeling van het regionaal strategisch arbeidsmarktplan
In 2018 hebben we een start gemaakt met het ontwikkelen van een regionaal strategisch arbeidsmarktbeleid. Dit uiteraard in nauwe afstemming met het proces om te komen tot de Nijmeegse economische visie. Een extern bureau heeft een onderzoek uitgevoerd naar de arbeidsmarkt in de regio Rijk van Nijmegen. Het onderzoek geeft aan waar kansen liggen en het biedt handelingsperspectieven, die vervolgens dienen als input om te komen tot een regionaal arbeidsmarktbeleid en een concrete human capital aanpak die in 2019 worden opgesteld. Belangrijkste doelen zijn een betere aansluiting van onderwijs en arbeidsmarkt, meer (passende) banen en een effectieve arbeidsbemiddeling door met name UWV en WerkBedrijf.