Kapitaalgoederen in de openbare ruimte
Algemeen
Tot de kapitaalgoederen in de openbare ruimte rekenen we onder andere de wegen, civiele werken, openbare verlichting, riolering, het water en het groen in de stad. Kapitaalgoederen kennen kosten voor afschrijving en voor onderhoud. Voor kapitaalgoederen in de openbare ruimte hanteren wij afschrijvingstermijnen, op basis van de technische levensduur. Met het onderhoud van de kapitaalgoederen in de openbare ruimte is een substantieel deel van de begroting gemoeid. Onderhoud bestaat uit dagelijks onderhoud, groot onderhoud, technische vervanging en renovatie. We streven ernaar om werkzaamheden in de openbare ruimte zoveel mogelijk integraal uit te voeren; dit betekent zoveel mogelijk in samenspraak met de omgeving.
Gedifferentieerd beheer openbare ruimte
Beleidskader: Begin 2013 is de beleidsnota ‘Geef ze de (openbare) ruimte’ vastgesteld. Deze nota gaat niet meer uit van “A en B – onderhoudsniveaus” maar van één basisniveau; “het Marikenniveau.” Het Marikenniveau voldoet aan de wettelijke kaders van de gemeente- en wegenwet. Voor een aantal beheeronderdelen durven we echter een strikte technische normstelling los te laten en de grens op te zoeken van wat wettelijk aanvaardbaar is en voor bewoners acceptabel is. Dit geeft de ruimte om extra accenten te leggen op die plekken die belangrijk zijn voor bewoners, ondernemers, maatschappelijke instellingen of voor gemeente-breed algemeen belang. Voor een aantal beheeronderdelen blijft de technische norm wel leidend, zoals bij asfaltwegen, omdat een lager niveau van onderhoud onevenredig negatieve financiële consequenties geeft in de toekomst. We streven naar maximale invloed in dit proces voor bewoners, bijvoorbeeld door het ter beschikking stellen van wijkbudgetten voor de gewenste accenten.
Areaalmutaties
Het aantal woningen van Nijmegen groeit en ook de hoeveelheid openbare ruimte neemt voortdurend toe. Dit brengt veranderende beheerkosten met zich mee. Areaaluitbreiding, functieverandering van de openbare ruimte en de hieruit voortvloeiende hogere beheerkosten worden structureel in de begroting opgenomen. Een proportionele aanpassing van het beheerbudget is nodig om onze stad te beheren en onderhouden zoals we voor ogen hebben, ook in de inrichting en ontwikkeling van nieuwe gebieden. Voor iedere woning die wordt opgeleverd, nemen we vanaf 2012 een bedrag voor beheer en onderhoud op in de begroting. Als onderdeel van de reguliere cyclus van begroten en verantwoorden beoordelen we periodiek of de ontwikkeling van de beschikbare middelen gelijke tred houdt met de benodigde lasten op het programma. In 2018 is € 0,7 miljoen aan de begroting toegevoegd.
Wegen en civiele werken
Beleidskader: Gedifferentieerd beheer zoals voorgesteld met het beleidskader ‘Geef ze de (openbare) ruimte’ is niet van toepassing op zulke kapitaalgoederen als grote asfaltwegen. Hier blijft de technisch norm leidend.
Beleidsrealisatie: Van de grote wegen zijn in 2018 de volgende weggedeelten opnieuw geasfalteerd: het Industrieplein en een deel van de Industrieweg, een deel van de Sophiaweg, het fietspad rondom de rotonde Marialaan, een deel van de Hatertseweg, de Malvert 11e, 12e en 14e straat, de Zwanenveld 55e en 80e straat, een deel van de Ubbergseweg, een deel van de Turennesingel, de Zwanenstraat, het Piet Moeskopspad en kruispunt Hogelandseweg-Nieuwe Pieckelaan.
De Tweede Oude Heselaan is opnieuw ingericht waarbij er vrij liggende fietspaden zijn aangelegd. De Daalseweg is omgevormd naar fietsstraat en de fietspaden van de Nieuwe Dukenburgseweg en Steve Bikoplein zijn geasfalteerd. Ook zijn de snelfietsroutes over de Dominicanenstraat (Verlengd Rijnwaalpad) en de Ringstraten aangelegd.
Van de Albertus Magnusstraat en de ’s-Gravensandestraat is het asfalt vervangen door gebakken klinkers, het zelfde geldt voor de Berberisstraat en de Buys Ballotstraat (in uitvoering). Onder andere vanwege milieudoelstellingen wordt de riolering waar mogelijk toegepast met hemelwaterinfiltratie en wordt het oude asfalt in woonstraten vervangen door gebakken klinkers. Wanneer we straten en wegen herinrichten en opknappen, houden we meteen rekening met de normen van Handboek Nijmegen toegankelijk.
De projecten Hengstdalseweg en Malderburchtstraat zijn volop in voorbereiding en worden in de loop van 2019 uitgevoerd. Dit doen we samen met bewoners. In samenwerking met woningcorporaties worden buurten opgeknapt, zoals de Kolpingbuurt, de Spoorbuurt, Broersveld en Willemskwartier. Ook zijn de plannen gemaakt om in 2019 van 7 woonstraten het oude asfalt vervangen door klinkers.
Financiële realisatie: Het onderhoud van wegen en civiele kunstwerken is begroot in het programma Openbare Ruimte.In 2018 werd € 7,9 miljoen besteed aan onderhoud en vervanging van verhardingen en civiele kunstwerken. Er zijn in 2018 geen civiele kunstwerken vervangen; er is alleen regulier onderhoud gepleegd.
Openbare verlichting
Beleidskader: Zicht op licht (2011-2020). In deze beleidsnota staat een duidelijk kader voor de openbare verlichting in de komende jaren, met aandacht voor de balans tussen veiligheid, beeldkwaliteit, duurzaamheid, burgertevredenheid en kosten. Het doel van de maatregelen is een zo laag mogelijk energieverbruik van de openbare verlichting, zonder in te leveren op verkeersveiligheid en sociale veiligheid. Zo wordt bij nieuwe ontwikkelingen alleen nog laag energetische verlichting zoals LED toegepast, passen we in kwetsbare gebieden ‘licht op maat’ toe en experimenteren we met reflecterend asfalt. Het kabelnet voor openbare verlichting heeft een onderhoudsachterstand. Volgens plan wordt deze achterstand de komende 30 jaar weggewerkt door 12 km kabel per jaar te vervangen.
Beleidsrealisatie: In het kader van het nieuwe beleidsplan vervangen we voortdurend verlichting in de stad door LED verlichting. Het afgelopen jaar hebben wij in Malvert 5 km kabel vervangen. Toch is dat nog beduidend minder dan we hebben afgesproken en zelfs ook minder dan vorig jaar. Dit heeft te maken met de start van het nieuwe onderhoudscontract en het personeelstekort bij de huisaannemer. Er zijn afspraken gemaakt om deze achterstand van het afgelopen jaar in 2019 in te lopen. Door de hele stad zijn 2.500 armaturen vervangen door moderne, energiezuinige LED-verlichting. Komend jaar verwachten we er zo’n 5.000 te kunnen vervangen. Als we deze vervanging gereed hebben, voldoen we aan het energieakkoord van 2011, waarin gesteld is dat het energiegebruik teruggebracht moet worden naar 70% van het niveau van 2007.
Financiële realisatie: In totaal is voor € 1,5 mln besteed aan onderhoud en vervanging voor openbare verlichting in 2018.
Gemeentelijke watertaken
Beleidskader: Met het Gemeentelijk Rioleringsplan Nijmegen 2017-2023 (GRP 2017-2023) hebben we in 2016 het beleid voor de gemeentelijke watertaken voor afvalwater, hemelwater en grondwater vastgesteld. Het combineert doelmatig beheer met duurzame ontwikkeling. Doelmatig beheer is gericht op het in stand houden van de benodigde infrastructuur tegen aanvaardbare risico’s en met acceptabele kosten. Duurzame ontwikkeling is gericht op de veranderingen in het klimaat door te anticiperen op de gevolgen van heviger neerslag, langere droogte en extremere hitte. Het grijpt daarmee terug op het waterplan 2001. Dit plan geeft vanuit een visie op de lange termijn (50 jaar) een beschrijving van het totale waterbeleid voor de middellange termijn (15 jaar). Het waterbeleid is nu geïntegreerd in het nieuwe rioleringsplan 2017-2023.
Beleidsrealisatie:
Een maat voor de kwaliteit van het riool is de te verwachten resterende levensduur ervan. Eind 2017 bedroeg de restlevensduur 48,717 jaar. Op basis van de in 2018 uitgevoerde rioolinspecties en onderhoudsmaatregelen bedraagt de indicator 49,990 jaar. De indicator voor stabiele restlevensduur is met 2,61 % gestegen. Dat betekent dat de restlevensduur licht is gestegen. We streven, over meerdere jaren gerekend, naar gelijkblijvende restlevensduur (0%). Over meerdere jaren beschouwd is de restlevensduur de afgelopen jaren vrijwel stabiel. Lichte variatie van jaar tot jaar is het gevolg van de berekeningswijze van deze indicator.
De gemiddelde restlevensduur is dus bijna 50 jaar, terwijl de gemiddelde ouderdom circa 40 jaar is. De gemiddelde levensverwachting van de riolen komt daarmee momenteel op bijna 90 jaar.
Financiële realisatie: Het beheer en onderhoud van ons rioolstelsel is begroot in het programma Openbare ruimte. In 2018 besteedden wij aan onze gemeentelijke watertaken € 6,3 miljoen.
Groen
Beleidskader: De Groene Draad (2007), Handboek Stadsbomen (2009), 'Geef ze de (openbare) ruimte'(2013).
Diverse vigerende bosbeheer visiedocumenten (Het Mariënbos, Driehuizen, Westermeerwijk/De Vier Perken)
Beleidsrealisatie: In 2015 is gestart met de inhoudelijke uitwerking van de beleidsnota 'Geef ze de (openbare) ruimte' waarbij het Marikenniveau is vastgesteld. Het dagelijkse beheer en onderhoud van het groen in de stad wordt op basis daarvan planmatig uitgevoerd. Voor het onderhoud van bomen en bosplantsoenen is daarentegen de technische norm leidend, vanwege de fysieke en sociale veiligheid. Het periodiek keuren en onderhoud van de bomen verloopt volgens planning en ligt op schema.
Binnen groenplan Dukenburg hebben we een aantal projecten opgestart in 2018. Onder meer het historisch onderzoek naar originele groenelementen van het voormalig Landgoed Dukenburg. In dit onderzoek lag de nadruk op welk groen we vanwege cultuurhistorische waarden willen behouden of wellicht kunnen terugbrengen. Het herstellen van de oude Coniferenlaan hebben we afgerond en er is begroeiing verwijderd om meer zicht te hebben op de oude Taxuslaan. Het nieuwe beheerplan voor park Staddijk hebben we afgerond. Een start met de uitvoering wordt in 2019 gemaakt. Hierbij geven we ook aandacht aan een oude Maasarm die weer zichtbaar kan worden.
Voor Park Brakkenstein hebben we een planontwerp gemaakt dat het park toekomstgerichter gaat maken. Dit ontwerp is afgestemd met verschillende afdelingen. In 2019 wordt door ons met betrokkenen en bewoners besproken waarmee we zullen starten. De voorgestelde maatregelen worden deels bekostigd vanuit de door het Rijk verstrekte BRIM-subsidie voor onderzoek en instandhouding van (groene) rijksmonumenten.
Samen met de groengroep Hees hebben we gewerkt aan een visie voor park West. Een van de uitgangspunten is om het groen ecologisch verder te verbeteren. De bomenhoofdstructuur aan de Wolfkuilseweg hebben we grotendeels vernieuwd en ingericht met duurzame soorten die bijdragen aan de flora en fauna. Ook hebben we in 2018 een nieuwe methode toegepast om de Japanse Duizendknoop te bestrijden. Door het mechanisch zeven van de grond is het mogelijk om alleen de wortelstokken te verwijderen zonder grond af te voeren. Het effect van deze maatregel wordt komende jaren gemonitord. De opdracht voor het gras- en kruidenbeheer met schapen hebben we verlengd. Er is daarvoor in 2018 gestart met een 0-meting om de diversiteit aan kruidenvegetaties in de verschillende gebieden die worden begraasd door schapen te monitoren.
Om bosbeheerwerkzaamheden goed en efficiënt uit te kunnen voeren hebben we een nieuwe aanbesteding gedaan. Hiermee wordt met drie bosaannemers een beheercontract voor vier jaar afgesloten zodat er ook tijdens calamiteiten zoals een storm, voldoende inzet beschikbaar is om de bossen, op korte termijn, veilig te stellen.
Gezamenlijk met initiatiefnemers, natuurmonumenten en Staatsbosbeheer wordt door ons gewerkt aan het vernieuwen van de ATB route in de bossen in het Rijk van Nijmegen, dus ook op landgoed Heumensoord en de gemeentelijke bosgebieden; Westermeerwijk en de Vier Perken. Het doel is om het gebruik door de verschillende gebruikersgroepen nog beter te reguleren.
Financiële realisatie: Het dagelijks onderhoud van het groen is begroot in het programma Openbare Ruimte. In 2018 is hieraan € 6,9 miljoen besteed.