Daling van het aantal bijstandsgerechtigden

Sinds juni 2017 daalt de omvang van ons bijstandsbestand. Ook in 2018 zien we een flinke daling in het aantal bijstandsgerechtigden in Nijmegen. In januari 2018 hadden we 7.745 uitkeringsgerechtigden (Participatiewet inclusief IOAW, IOAZ en Bbz), eind december 2018 was dit gedaald tot 7.462. De daling wordt enerzijds veroorzaakt door een daling van de instroom ten opzichte van 2017 en anderzijds door een toegenomen uitstroom ten opzichte van 2017. Overigens lijken we aan het eind van 2018, net als in de meeste andere regio's, een lichte stabilisatie te zien van het aantal mensen dat uitstroomt.

Om de instroom te beperken hebben we ook in 2018 ingezet op een zorgvuldige beoordeling van aanvragen aan de poort en het voorkomen en beperken van fraude of fouten, door mensen die recht hebben op bijstand duidelijke informatie te geven over hun rechten en plichten. Verder hebben we aan het einde van de WW periode voorlichtingsbijeenkomsten georganiseerd. Om uitstroom te bevorderen zijn de instrumenten van WerkBedrijf ingezet, zoals loonkostensubsidies, om- en bijscholingen, sollicitatietrainingen en jobcoaching. In verband met de uitvoering van het masterplan terugdringen bijstandstekort is extra inzet gepleegd. Zo is er in het kader van het project Kansberoepen nog meer werk gemaakt van het afsluiten van arrangementen met werkgevers en is er specifieke inzet gepleegd voor statushouders, jongeren en mensen met ernstig psychische beperkingen. De uitstroom naar werk bedroeg eind 2018  46,7% van de totale uitstroom. Er stroomden, naast de parttime uitstroom, 930 mensen volledig  uit de uitkering naar werk.

Volwaardig deelnemen met de nieuwe computerregeling

Vanaf schooljaar 2018-2019 hebben we de computerregeling vernieuwd. Voortaan kunnen alle brugklassers uit een minimagezin een laptop aanvragen via Stichting Leergeld. We sluiten met de nieuwe regeling aan op de ontwikkelingen die we in Nijmegen zien op de voortgezet onderwijsscholen met betrekking tot digitalisering. Door kinderen uit minimagezinnen direct bij de start op het voorgezet onderwijs te voorzien van een goede, degelijke laptop lopen zij geen achterstand op ten opzichte van andere kinderen en kunnen zij volwaardig deelnemen aan het onderwijs. Op deze wijze vergroten wij de kansen voor deze jongeren op een goede opleiding en een baan in de toekomst. Omdat op het primair onderwijs het gebruik van digitale leermiddelen steeds belangrijker wordt, is er binnen de nieuwe regeling ook ruimte voor het aanvragen van één computer per minimagezin met een kind in groep 6 op het primair onderwijs.

Snelle en toegankelijke hulp bij financiële problemen

In 2018 zijn we pilots gestart met "de Financieel Expert"achtereenvolgens in de wijken Dukenburg, Nieuw West en Hatert. Dicht op de STIPS en de Sociaal Wijkteams werken Bureau Schuldhulpverlening, Bindkracht10 en Sterker samen. Wat centraal staat is dat de klant zo snel en zo passend mogelijk geholpen wordt. De expertfunctie zorgt voor betere samenwerking tussen partijen in de keten en voor betere vindbaarheid en toegankelijkheid dichtbij mensen in de wijken. In 2019 wordt de Financieel Expert in de Wijk gerealiseerd in alle wijken.

Onderdeel hiervan is om de herkenning van financiële problematiek bij hulp- en dienstverleners te bevorderen. Naast het cursusaanbod “financiële hulpverlening/signalering” is er door bureau Schuldhulpverlening voorlichting gegeven aan professionals en cliëntgroepen. Daarnaast is het Symposium ‘Herkennen, bespreken en verwijzen bij geldproblemen’ georganiseerd.

We zien dat de financiële crisis weliswaar achter de rug is, maar dat veel mensen nog steeds in financiële problemen verkeren. Dit levert in veel gevallen stress op en werkt problematiek op andere leefgebieden in de hand. Ook daarom is het van belang de problematiek integraal op te pakken en we zijn blij dat we in 2018, ondanks grote financiële tekorten op het sociaal domein, extra inzet hebben kunnen plegen voor het vroegtijdig en effectief aanpakken van schuldenproblematiek.

Preventieve en effectieve schulddienstverlening

Het vroegsignaleringsproject “Op de Rit “ is in 2018 gecontinueerd. Het vroegtijdig herkennen van huishoudens met betalingsachterstanden maakt de aanpak vaak makkelijker en de impact voor de schuldenaar blijft beperkt. Hiervoor zijn samenwerkingsafspraken gemaakt met NUON, Vitens, VGZ, CZ, en zes woningbouwcorporaties over het uitwisselen van betaalsignalen. Bij inwoners met betalingsachterstand zoekt een medewerker van bureau schuldhulpverlening contact en biedt  ondersteuning indien dat nodig is. Gedurende de periode van 1 januari 2018 tot 1 januari 2019 zijn er in totaal 1.284 matches geweest. In 468 gevallen is het gelukt om in contact te komen met de klant. In 243 gevallen heeft dit geleid tot verdere ondersteuning / dienstverlening.

Bij Bindkracht10 zijn in 2018 335 nieuwe stabilisatietrajecten ingezet, 1.343 Voorzieningenchecks gedaan, 231 trajecten bij de Papierwinkel en 45 nieuwe coachingstrajecten in het kader van het project F!X budgetbeheer. Bij Bureau Schuldhulpverlening zijn in 2018 456 aanvragen ingediend, 347 persoonlijke leningen verstrekt, 288 geslaagde trajecten gestart, 10 budgettrainingen en zijn er 98 klanten die F!X budgetbeheer hebben.

Ten slotte worden veel mensen met financiële problemen geholpen door bewindvoerders, begeleiders van zorginstellingen, vrijwilligers, het FIBON, Sterker (166 trajecten thuisadministratie), Humanitas (65 aanmeldingen in 2018) of Schuldwegwijzer. Speciaal voor jongeren zijn er in 2018 aan 22 klassen in het VMBO lessen verzorgd door MoneyWays. Door bureau Schuldhulpverlening zijn 18 gastlessen gegeven bij de Han, ROC en Universiteit  en is er het spreekuur bij het ROC en het jongerenloket geweest, waar 78 jongeren gebruik van hebben gemaakt.

De Meedoenregeling: participatie van volwassenen door sport, cultuur en educatie

Het doel van onze inzet op armoedebestrijding is dat iedereen maximaal kan participeren in de samenleving. Na verschillende perioden van één jaar voeren we de meedoenregeling vanaf 2018 structureel in. Door middel van de meedoenregeling was het mogelijk voor mensen met een laag inkomen een bijdrage van maximaal € 150 te ontvangen om te sporten, een cursus te volgen of een culturele activiteit te doen. Ongeveer 2.500 personen in Nijmegen hebben gebruik gemaakt van de Meedoenregeling in 2018. Meer dan honderd verschillende aanbieders hebben hiervoor een speciaal aanbod gedaan. Komend jaar willen we de regeling verder doorontwikkelen en het gebruik vergroten. We hebben in 2018 een aanbesteding doorlopen en een aanbieder gecontracteerd die deze doorontwikkeling voor ons per 1 januari 2019 doorvoert. De Meedoenregeling wordt voortaan digitaal aangeboden en mensen kunnen online hun mogelijkheden en verbruik inzien. Met behulp van een QR-code kunnen ze hun aanbod verzilveren bij verschillende aanbieders in de stad.

Meer mensen actief, meer mensen in beweging

Bij het vaststellen van het Masterplan terugdringen bijstandstekort hebben we de ambitie uitgesproken om, naast de extra inzet op re-integratie naar regulier betaald werk teneinde het BUIG-tekort te reduceren, ook bijstandsgerechtigden waarvan de inschatting is dat regulier werk niet haalbaar is te ondersteunen om maatschappelijk actief te worden of te blijven. We hebben tijdelijk 2 participatiecoaches aangesteld om met bijstandsgerechtigden met een afstand tot de arbeidsmarkt te zoeken naar mogelijkheden om te participeren, bijvoorbeeld door middel van vrijwilligerswerk. In 2018 heeft dat geleid tot 99 matches richting vrijwilligerswerk. Het leidt doorgaans niet tot uitstroom uit de bijstand, in elk geval niet op de korte termijn, maar het draagt wel bij aan activering en participatie en daarmee aan het welzijn van het individu en het gezin.

Experimenteren met de Participatiewet

We zijn in 2017 begonnen met een proef met de bijstand. Deelnemers mogen meer bijverdienen, en krijgen meer keuzevrijheid bij het vinden van werk. Eén groep wordt helemaal losgelaten, een andere krijgt intensieve begeleiding, gericht op wat de mensen zelf nodig denken te hebben. Door middel van een wetenschappelijk onderzoek kijken we of er effecten zijn op de mate waarin mensen uitstromen naar werk (ook in deeltijd of ondernemerschap), op het gebied van participatie (zoals vrijwilligerswerk), gezondheid (doktersbezoek, stress), welzijn, schulden en nog veel meer. Door het analyseren van deze proef hopen we op de langere termijn beter beleid te kunnen maken en meer mensen uit te laten stromen uit de bijstand.